«Έντεκα ιστορίες από το παρελθόν»
Τα οκτώ από αυτά αναφέρονται στην περίοδο 1941 – 1949 και τα τρία στην περίοδο 1912 – 1922. Ο συγγραφέας αφιερώνει το βιβλίο του «στους πρόσφυγες όλου τού κόσμου και στα θύματα των εμφυλίων πολέμων».
«ΤΟ ΧΡΕΟΣ»
Πτυχές της ιστορίας και της ζωής που ακόμη βρίσκονται στο μισοσκόταδο ή είναι εντελώς άγνωστες, από έλλειψη πηγών και ενδιαφέροντος, κεντρίζουν τη συγγραφή. Στο τέναγος της ιστορίας βυθίζονται ζωές, Έθνη, λαοί που μεταμορφώνονται με το χρόνο.
Γι αυτό κάθε μαρτυρία, προφορική ή γραπτή, είναι υλικό πολύτιμο και πρέπει να διασωθεί από τον αδηφάγο χρόνο
Ίσως θεωρηθεί κοινότοπη η έρευνα για τον Πόντο ή τον εμφύλιο, ωστόσο ο συγγραφέας διατηρεί την αξία των πρωτότυπων πληροφοριών του. Από το άγιο τραπέζι της ιστορίας του πολύπαθου ελληνισμού δεν πρέπει να χαθεί ούτε ένα ψίχουλο.
Ο παφλασμός των γεγονότων αγγίζει τις αισθήσεις μας. Οδηγείται από μια θεμελιακή ανάγκη κοινής μνήμης. Οι αναμνήσεις είναι καταμέτρηση των απωλειών, των χαμένων προσώπων, των λησμονημένων στιγμών.
Φιλοδοξία του να φτάσει στο μεδούλι των γεγονότων. Πεποίθησή του ότι εξυπηρετείται η ιστορία, όταν διασαφηνίζονται τα σημεία όπου η σκουριά της λήθης ή άλλες σκοπιμότητες παραμορφώνουν ή αλλοιώνουν την πραγματικότητα. Αγωνία του να μην υποτιμήσει ή αδικήσει κανέναν, να υπάρχει σαφής γνώση της ιστορίας και να αποφύγει την αλλοίωση της ιστορικής αλήθειας από τους ισχυρούς, που την αποδίδουν κατά τα συμφέροντά τους.
Να πέσουν τα προσωπεία. Κι αν ο χρόνος που πέρασε κατάφερε να γιατρέψει πολλές από τις πληγές μας, δε μας έφερε τη λήθη. Αποσπά από το βάθος του χρόνου λεπτομέρειες που ζωντανεύουν τη μνήμη όσων εκτελέστηκαν άδικα με αυταπόδεικτο φωτογραφικό υλικό. Όλα είναι αληθινά ακόμη κι αν προσιδιάζουν στη φαντασία ή το μύθο.
Η έρευνα ακουμπά σε δύο σημαντικές ιστορικές περιόδους. Η πρώτη είναι η περίοδος 1912-1922, η άλλη είναι της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου1941-1949. Πασχίζει ένας λαός για τα πιο ακριβαγόραστα αγαθά, την ελευθερία και την αξιοπρέπειά του. Αυτά που δεν δίνονται δωρεάν, αλλά είναι ανύπνωτα, ανυπόταχτα ασυμβίβαστα. Όταν άρχισαν να ζυγώνουν τα ματωμένα φτερά του ξεριζωμού και βρέθηκε η χώρα στο βυθό των τεράτων, ο κορεσμός του φυλετικού και θρησκευτικού πάθους για σφαγή, βιασμό και πλιάτσικο έφτασαν στα ζενίθ τους.
Ορυμαγδός τα γεγονότα. Οι Έλληνες ανέτοιμοι να χάσουν τις πατρίδες τους. Πουθενά δεν αναφερόταν το ενδεχόμενο μιας τραγικής έκβασης. Οι αφέντες της Ευρώπης έγδαραν τα όνειρα των Ελλήνων. Όψεις γδαρμένες από τα δεινά της Ρωμιοσύνης. Βλέμματα που διαρρηγνύουν τα ιμάτια του χρόνου σε μια επική πορεία. Μάνες με μέτωπα σμιλεμένα από τα φονικά.
Στο έργο καταγράφονται βιώματα ηρώων, μιλούν αυτόπτες μάρτυρες, οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές, ζώσα η πληροφόρηση, πρωτογενής η πληροφορία, γιατί βρέθηκαν εκεί που έσκασαν οι τρικυμίες.
Πήραν αποφάσεις παραχρήμα, δίχως παλινωδίες και φόβους. Το γυναικείο μυαλό γεννοβολά στη στιγμή. Αυτοσχεδιάζουν ακαριαία τη διασφάλιση της φυγής. Το απίθανο έγινε πραγματικότητα, το αδύνατο έγινε βεβαιότητα σωτήρια. «Το χρήμα είναι το μόνο κλειδί που ανοίγει όλες τις πόρτες, μιλάει όλες τις γλώσσες και καταργεί όλα τα σύνορα» (Γ. Μιχαηλίδης).
Η οικογένεια στο θυσιαστήριο της σωτηρίας ενός ξένου πόντιου καθορίζει και τις αξίες της φυλής. Όπως το είπαν οι Στωικοί φιλόσοφοι «ο άνθρωπος είναι ιερός για τον άνθρωπο». Η ανυποχώρητη ράτσα. Κουφάρια σεβάσμια της ιστορίας που μαρτυρούν πολιτισμό, δόξα, πλούτη παιδεία. Στο δράμα μιας εύρωστης πληθυσμιακά και οικονομικά οικογένειας αντικατοπτρίζεται ολόκληρη η διωγμένη φυλή, η γενοκτονία, το φονικό. Στις περιπλανήσεις μιας οικογένειας των Σαρακατσαναίων η ταλαιπωρία της φυλής τους.
Κι όταν το 1941-1949 βασίλεψαν οι φρικτωρίες του μίσους και σκοτείνιασε ο ουρανός της Ελλάδας, γιατί λειτούργησαν ο καιροσκοπισμός, ο πολιτικός αριβισμός και ο προσωπικός τυχοδιωκτισμός και η χώρα βρέθηκε στο έρεβος της αλληλοσφαγής... τότε ο συγγραφέας αποκαλύπτει τις πικρές αλήθειες. Η τραγωδία του εμφυλίου παίχτηκε πανελλαδικά.
Οι ωμότητες και οι αγριότητές του ηχούν ακόμη. Στις άδικες εκτελέσεις των κατακτητών και των εγχώριων φωτογραφίζεται το έρεβος του εμφυλίου. Διαχωρίζει την υποκειμενική εκτίμηση από τα γεγονότα. Ερευνά σε βάθος, διασταυρώνει τις πηγές, τις αφηγήσεις και τις μαρτυρίες. Η ψυχολογία των πολιτικών μερίδων, ο φανατισμός, η ανθρώπινη θηριωδία, τα ανελέητα συμφέροντα ακουμπούν την έρευνα. Ενώπιος ενωπίω ο άνθρωπος με τις πράξεις του. Ντυμένα με επιχειρήματα κρύβονται τα κίνητρα για ισχύ και αισχροκέρδεια.
Υπάρχουν γύρω μας ατιμίες και κλάματα που δεν πρέπει ποτέ να χαθούν. Η λησμονιά τους είναι προδοσία. Ο Παύλος Τσακιρίδης νικάει τον καιρό και αθανατίζει την αμοιβή και την τιμωρία. Ανεβαίνει πάνω από τα κύματα του καιρού και πλέει. Καταγγέλλει να τιμωρούνται σ’ αυτόν τον κόσμο η ατιμία και η αδικία και να αμείβεται ο πόνος. Δεν αφήνει την ιστορία να τα ξεθωριάσει, να τα θάψει και να τα ισοπεδώσει όλα. Δεν είναι μονόπλευρος και κοντόφθαλμος, αλλά αντικειμενικός και αμερόληπτος καθώς αντιζυγιάζεται και στις δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις.
Στόχος όχι μόνο τα γεγονότα, αλλά η λάμψη τους στη συνείδησή μας. Να ξυπνήσουν τα ακίνητα νερά του νου. Το έθνος μας πέρασε από τσουνάμια και σεισμούς που κόντεψαν να το αφανίσουν. Όμως επέζησε.
Συμμερίζομαι την άποψή του για την έκδοση, γιατί οι νεκροί παραμένουν ζωντανοί, όταν τους δικαιώνει η ιστορία.
Γιάννης Αλεξ. Ρωμανίδης
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Για τον συγγραφέα και το βιβλίο του μίλησαν ο πρ.
Γυμνασιάρχης και πρ. Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Ν. Σερρών Γιάννης Ρωμανίδης και ο καθηγητής του
ΤΕΙ Σερρών και πρ. Δήμαρχος Νιγρίτας Δημήτριος
Δάπης.
Πτυχές της ιστορίας και της ζωής που ακόμη βρίσκονται στο μισοσκόταδο ή είναι εντελώς άγνωστες, από έλλειψη πηγών και ενδιαφέροντος, κεντρίζουν τη συγγραφή. Στο τέναγος της ιστορίας βυθίζονται ζωές, Έθνη, λαοί που μεταμορφώνονται με το χρόνο.
Γι αυτό κάθε μαρτυρία, προφορική ή γραπτή, είναι υλικό πολύτιμο και πρέπει να διασωθεί από τον αδηφάγο χρόνο
Ίσως θεωρηθεί κοινότοπη η έρευνα για τον Πόντο ή τον εμφύλιο, ωστόσο ο συγγραφέας διατηρεί την αξία των πρωτότυπων πληροφοριών του. Από το άγιο τραπέζι της ιστορίας του πολύπαθου ελληνισμού δεν πρέπει να χαθεί ούτε ένα ψίχουλο.
Ο παφλασμός των γεγονότων αγγίζει τις αισθήσεις μας. Οδηγείται από μια θεμελιακή ανάγκη κοινής μνήμης. Οι αναμνήσεις είναι καταμέτρηση των απωλειών, των χαμένων προσώπων, των λησμονημένων στιγμών.
Φιλοδοξία του να φτάσει στο μεδούλι των γεγονότων. Πεποίθησή του ότι εξυπηρετείται η ιστορία, όταν διασαφηνίζονται τα σημεία όπου η σκουριά της λήθης ή άλλες σκοπιμότητες παραμορφώνουν ή αλλοιώνουν την πραγματικότητα. Αγωνία του να μην υποτιμήσει ή αδικήσει κανέναν, να υπάρχει σαφής γνώση της ιστορίας και να αποφύγει την αλλοίωση της ιστορικής αλήθειας από τους ισχυρούς, που την αποδίδουν κατά τα συμφέροντά τους.
Να πέσουν τα προσωπεία. Κι αν ο χρόνος που πέρασε κατάφερε να γιατρέψει πολλές από τις πληγές μας, δε μας έφερε τη λήθη. Αποσπά από το βάθος του χρόνου λεπτομέρειες που ζωντανεύουν τη μνήμη όσων εκτελέστηκαν άδικα με αυταπόδεικτο φωτογραφικό υλικό. Όλα είναι αληθινά ακόμη κι αν προσιδιάζουν στη φαντασία ή το μύθο.
Η έρευνα ακουμπά σε δύο σημαντικές ιστορικές περιόδους. Η πρώτη είναι η περίοδος 1912-1922, η άλλη είναι της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου1941-1949. Πασχίζει ένας λαός για τα πιο ακριβαγόραστα αγαθά, την ελευθερία και την αξιοπρέπειά του. Αυτά που δεν δίνονται δωρεάν, αλλά είναι ανύπνωτα, ανυπόταχτα ασυμβίβαστα. Όταν άρχισαν να ζυγώνουν τα ματωμένα φτερά του ξεριζωμού και βρέθηκε η χώρα στο βυθό των τεράτων, ο κορεσμός του φυλετικού και θρησκευτικού πάθους για σφαγή, βιασμό και πλιάτσικο έφτασαν στα ζενίθ τους.
Ορυμαγδός τα γεγονότα. Οι Έλληνες ανέτοιμοι να χάσουν τις πατρίδες τους. Πουθενά δεν αναφερόταν το ενδεχόμενο μιας τραγικής έκβασης. Οι αφέντες της Ευρώπης έγδαραν τα όνειρα των Ελλήνων. Όψεις γδαρμένες από τα δεινά της Ρωμιοσύνης. Βλέμματα που διαρρηγνύουν τα ιμάτια του χρόνου σε μια επική πορεία. Μάνες με μέτωπα σμιλεμένα από τα φονικά.
Στο έργο καταγράφονται βιώματα ηρώων, μιλούν αυτόπτες μάρτυρες, οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές, ζώσα η πληροφόρηση, πρωτογενής η πληροφορία, γιατί βρέθηκαν εκεί που έσκασαν οι τρικυμίες.
Πήραν αποφάσεις παραχρήμα, δίχως παλινωδίες και φόβους. Το γυναικείο μυαλό γεννοβολά στη στιγμή. Αυτοσχεδιάζουν ακαριαία τη διασφάλιση της φυγής. Το απίθανο έγινε πραγματικότητα, το αδύνατο έγινε βεβαιότητα σωτήρια. «Το χρήμα είναι το μόνο κλειδί που ανοίγει όλες τις πόρτες, μιλάει όλες τις γλώσσες και καταργεί όλα τα σύνορα» (Γ. Μιχαηλίδης).
Η οικογένεια στο θυσιαστήριο της σωτηρίας ενός ξένου πόντιου καθορίζει και τις αξίες της φυλής. Όπως το είπαν οι Στωικοί φιλόσοφοι «ο άνθρωπος είναι ιερός για τον άνθρωπο». Η ανυποχώρητη ράτσα. Κουφάρια σεβάσμια της ιστορίας που μαρτυρούν πολιτισμό, δόξα, πλούτη παιδεία. Στο δράμα μιας εύρωστης πληθυσμιακά και οικονομικά οικογένειας αντικατοπτρίζεται ολόκληρη η διωγμένη φυλή, η γενοκτονία, το φονικό. Στις περιπλανήσεις μιας οικογένειας των Σαρακατσαναίων η ταλαιπωρία της φυλής τους.
Κι όταν το 1941-1949 βασίλεψαν οι φρικτωρίες του μίσους και σκοτείνιασε ο ουρανός της Ελλάδας, γιατί λειτούργησαν ο καιροσκοπισμός, ο πολιτικός αριβισμός και ο προσωπικός τυχοδιωκτισμός και η χώρα βρέθηκε στο έρεβος της αλληλοσφαγής... τότε ο συγγραφέας αποκαλύπτει τις πικρές αλήθειες. Η τραγωδία του εμφυλίου παίχτηκε πανελλαδικά.
Οι ωμότητες και οι αγριότητές του ηχούν ακόμη. Στις άδικες εκτελέσεις των κατακτητών και των εγχώριων φωτογραφίζεται το έρεβος του εμφυλίου. Διαχωρίζει την υποκειμενική εκτίμηση από τα γεγονότα. Ερευνά σε βάθος, διασταυρώνει τις πηγές, τις αφηγήσεις και τις μαρτυρίες. Η ψυχολογία των πολιτικών μερίδων, ο φανατισμός, η ανθρώπινη θηριωδία, τα ανελέητα συμφέροντα ακουμπούν την έρευνα. Ενώπιος ενωπίω ο άνθρωπος με τις πράξεις του. Ντυμένα με επιχειρήματα κρύβονται τα κίνητρα για ισχύ και αισχροκέρδεια.
Υπάρχουν γύρω μας ατιμίες και κλάματα που δεν πρέπει ποτέ να χαθούν. Η λησμονιά τους είναι προδοσία. Ο Παύλος Τσακιρίδης νικάει τον καιρό και αθανατίζει την αμοιβή και την τιμωρία. Ανεβαίνει πάνω από τα κύματα του καιρού και πλέει. Καταγγέλλει να τιμωρούνται σ’ αυτόν τον κόσμο η ατιμία και η αδικία και να αμείβεται ο πόνος. Δεν αφήνει την ιστορία να τα ξεθωριάσει, να τα θάψει και να τα ισοπεδώσει όλα. Δεν είναι μονόπλευρος και κοντόφθαλμος, αλλά αντικειμενικός και αμερόληπτος καθώς αντιζυγιάζεται και στις δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις.
Στόχος όχι μόνο τα γεγονότα, αλλά η λάμψη τους στη συνείδησή μας. Να ξυπνήσουν τα ακίνητα νερά του νου. Το έθνος μας πέρασε από τσουνάμια και σεισμούς που κόντεψαν να το αφανίσουν. Όμως επέζησε.
Συμμερίζομαι την άποψή του για την έκδοση, γιατί οι νεκροί παραμένουν ζωντανοί, όταν τους δικαιώνει η ιστορία.
Γιάννης Αλεξ. Ρωμανίδης
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Την 15 Φεβρουαρίου 2016, ημέρα Δευτέρα στην κατάμεστη αίθουσα
«Γ. Καφταντζής» της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σερρών, η Ε.Μ.Ε.Ι.Σ. παρουσίασε το βιβλίο του
εκπαιδευτικού Παύλου Τσακιρίδη με
τίτλο «Οταν ο χρόνος αφηγείται».
Οι ομιλητές ανέπτυξαν με γλαφυρότητα και συγκίνηση το
περιεχόμενο του βιβλίου που αναφέρεται σε έντεκα ιστορικά γεγονότα της τοπικής
μας ιστορίας από το 1912 μέχρι και το 1949 με τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, ο
δε συγγραφέας μας ενημέρωσε για την μακροχρόνια προσπάθεια του να συλλέξει το
υλικό αυτό αξιοποιώντας συνεντεύξεις ανθρώπων που πλέον δεν είναι στη ζωή, φωτογραφιών
και εγγράφων της εποχής.
Την εκδήλωση χαιρέτισε ο αντιπρόεδρος της Ε.Μ.Ε.Ι.Σ. Βασίλης
Γιαννογλούδης και συντόνισε η γραμματέας του Συλλόγου Ελισάβετ Μωυσιάδου.
Η ΕΜΕΙΣ, με την εκδήλωση αυτή, στηρίζει τις προσπάθειες των τοπικών
ερευνητών για έρευνα της νεότερης τοπικής μας ιστορίας ακόμη και στις πιο
δύσκολες περίοδους της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου